Axis mundi: kapliczki i krzyże przydrożne. Katalog wystawy
Katalog wykonano w ramach autorskiego projektu Krzysztofa Ligęzy, realizowanego w latach 2012-2018, poświęconego zanikającemu zwyczajowi modlitw przy kapliczkach i krzyżach przydrożnych w Małopolsce.
Opracował: Krzysztof Ligęza.
Przedmowa:
Krzysztof Ligęza oraz dr Krzysztof Jurecki.
Wyskitna-Kraków 2018.
ISBN: 978-83-950342-0-6.
Język wydania: polski, angielski.
Przekład na j. angielski: Krzysztof Ligęza.
Liczba stron: 56.
Fotografie: 40.
Wymiary: 235 x 165 x 5mm.
Fragment przedmowy dra Krzysztofa Jureckiego - rozwiń
„[…] Istota duchowego świata od zawsze była sakralna, związana z ideą boskości. Sakralność immanentnie łączyła się już od czasów prehistorycznych z magią, religią i kultem (obrzędowością). W XX wieku taka postawa została wyraźnie zachwiana. Nastąpiło to bardziej w społecznościach miejskich, które uległy modernizacji, a jej wyrazem stał się także ludzki „tłum”, o czym pisał m.in. Walter Benjamin.[…]
Kapliczki i krzyże z fotografii Krzysztofa Ligęzy wyznaczają, co jest ważnym odkryciem tych fotografii, „osie świata” – duchowe ogniska istniejące od początku cywilizacji, w różnych jej przestrzeniach geograficznych i mentalnych, o czym pisał Eliade. W takim zamyśle fotografowała domostwa, niczym świątynie wypełnione przedmiotami kultu religijnego, Zofia Rydet w jej słynnym megacyklu Zapis socjologiczny 1978-1990.[…]
Kluczową rolę w cyklu pełni krajobraz. Przedstawia on miejsca modlitw, postaci ludzi, czasami zwierzęta. Artysta fotografuje zarówno małe miejscowości, jak i pejzaże miejskie, pokazując życie religijne w miejscach zurbanizowanych, czasem ujęte np. z tzw. „ptasiej perspektywy”, która jest nieco innym, szerszym sposobem widzenia i jest jeszcze rzadko stosowana na dużą skalę. Niekiedy postaci są zastygłe w modlitwie i skupieniu, innym razem są w ruchu, co wprowadza element dynamizmu i wizualnego kontrastu. Istotną rolę pełnią tu także ukazane zwierzęta, w tym przelatujące ptaki. Nie są to sztuczne zabiegi czy posługiwanie się sensacją, ale przejaw określonej wizji świata. Rolę wspólnoty duchowej podkreśla światło, także w postaci tęczy, która jest tu dobrym, boskim znakiem przymierza. Uzupełnieniem pejzaży są tradycyjne portrety typu psychologicznego okolicznych mieszkańców o znamionach uduchowienia, ale w granicach realności.”